четверг, 21 июля 2016 г.

Bir bolgunun qiymeti. Xeta

Cihazın göstərişi. Cihazın bir bölgüsünün qiymətinin tapılması. Xəta
Cihazın bir bölgüsünün qiyməti iki ən yaxın böyük bölgüsünün fərqinin həmin bölgülər arasındakı kiçik bölgülərin sayına nisbətilə təyin olunur. Şəkildə üzərində bölgüləri olan şkalalı ampermetr təsvir olunur. İki ən yaxın böyük bölgüsünü götürək: 0 və 100. Bu bölgülər arasındakı bölgüləri sayaq. 0 və 100 bölgüsü arasında 10 bölgü var. İndi isə bir bölgünün qiymətini tapaq. (100-0)/10=100/10=10. Deməli, bir bölgümüzün qiyməti 10-dur. Bu o deməkdir ki, şkalada dərəcələnmə belə aparılmışdır: 0 mA, 10mA (0+10), 20 mA (10+10), 30 mA (20+10), 40 mA (30+10), 50 mA (40+10) və s. Mütləq xətanı tapmaq üçün cihazın bir bölgüsünün qiymətinin yarısını tapırıq. Bir bölgünün qiymətini 10 tapdıq. Onda ampermetrimiz üçün mütləq xəta = 10/2=5. Ampermetrin göstərişini hesablayaq. Əqrəb 100 bölgüsündən sonra 2-ci bölgü üzərindədir. 100 mA+ 10mA+ 10mA=120mA. Deməli, cihazın göstərişi 120 mA-ə bərabərdir.

PSİXROMETRİK CƏDVƏL

Meteoroloji stansiyalarda havanın temperaturunu ölçmək üçün psixrometrik cədvəldən istifadə edilir.
Bu cədvəllə hesablama aparmaq çox asandır. Məsələn, şəkildəki məsələni həll edək. Quru termometrin göstərişi 18, yaş termometrin göstərişi isə 15 dərəcə selsidir. Nisbi rütubəti hesablayaq.
Quru termometrin göstəricisi sol tərəfdə verilib. Sağ tərəfdə isə quru və yaş termometrlərin göstəriciləri fərqi verilib. Məsələmizdə tquru-tyaş=18-15=3 dərəcə selsi. Deməli, sol tərəfdə 18 və sağ tərəfdə 3-ə uyğun göstəricini tapmalıyıq.Bu isə 73 rəqəminə uyğundur. Cavab: Deməli, nisbi rütubət 73 faiz imiş.

суббота, 18 июня 2016 г.

Hansı mövzu haqqında paylaşım?

Fizikadan istədiyiniz mövzuların adlarını yaza bilərsiniz. 

Hələ də kanalımıza üzv olmayan varmı??

Hələ də YouTube kanalıma üzv olmayan varmı??
https://www.youtube.com/playlist?list=PLJBVLXk0l7448Wf6Xw1XJcdXGmydT6S2q
 Məqsədim odur ki, hazırlığa imkanı olmayan hər kəs fizikanı evində rahatlıqla öyrənsin. Youtube kanalında öz rəylərinizi yazmağı unutmayın.
Siz, əziz abituriyentlər, həmçinin Facebook ünvanıma məsələlər göndərə bilərsiniz. O cümlədən, Facebookda Fizika öyrənək adlı qrupuma çətinlik çəkdiyiniz məsələlərin şəkillərini çəkib ata bilərsiniz.

Ən çox verilən sual ??

Rəqsi hərəkət zamanı nə zaman kinetik enerji və nə zaman potensial enerji maksimum olur?
Mövzu:
Mexaniki rəqslər və dalğalar

понедельник, 23 мая 2016 г.

Statikanın әsasları

Nyuton qanunları


https://www.youtube.com/watch?v=Ve1heSbLz64&list=PLJBVLXk0l7448Wf6Xw1XJcdXGmydT6S2q&index=8


Fizika - Mesele helli / Test toplusu / Nyuton qanunları / mesele 124

Çevrә üzrә bәrabәrsürәtli hәrәkәt

Fizika- Mәsәlә hәlli / Test toplusu / Çevrә üzrә bәrabәrsürәtli hәrәkәt / № 141 
Fizika - Mesele helli / Test toplusu / Cevre uzre berabersuretli hereket / Mesele 141

Çevrә üzrә bәrabәrsürәtli hәrәkәt

Çevrә üzrә bәrabәrsürәtli hәrәkәt

Çevrә üzrә bәrabәrsürәtli hәrәkәt

Fizika - Mesele helli / Test toplusu/ Cevre uzre berabersüretli hereket / Mesele 115

Çevrә üzrә bәrabәrsürәtli hәrәkәt


пятница, 8 апреля 2016 г.

Nyuton rәqqası

Nyuton rәqqası. Newton's cradle. Маятник Нютона.
Nyuton rәqqası impulsun vә enerjinin saxlanma qanununu izah edәn primitiv cihazdır. Sapdan asılmış kürәlәrdәn birini maksimum dartdıqda, hәmin kürә potensial enerjiyә malik olur. Kürә yanındakı kürәyә toxunduqda, potensial enerjisi sıfra bәrabәr olur vә digәr kürә hәmin kürәdәn kinetik eneji alır. Belәliklә, enerji çevrilmәsi baş verir. Enerji bir haldan digәr hala keçir, lakin itmir. Bu, enerjinin saxlanma qanunu adlanır.
https://youtu.be/JadO3RuOJGU

среда, 6 апреля 2016 г.

Qazlarda elektrik cərəyanı

Qaz o zaman elektrik cərəyanını keçirən naqilə çevrilir ki, onda sərbəst yükdaşıyıcılar yaransın. Qazlarda elektrik cərəyanını : elektronlar, müsbət və mənfi ionlar yaradır. Qazda iki üsulla sərbəst yükdaşıyıcılar yaratmaq olar: 1. Qaz molekullarını xarici tәsirlә ionlaşdırmaqla. Qazın neytral atom vә molekullarını ionlaşdıran xarici tәsirlәr ionizator adlanır. Xarici tәsirlәr olan yüksәk temperatur, şüalandırmaq, yüksәksürәtli zәrrәciklәrlә “bombardman” etmәk vә s. ionizatordur. 2. Qaz mühitinә xaricdәn yüklü zәrrәciklәr (elektron, ion) daxil etmәklә. Mәsәlәn, şamı yandırdıqda onun alovu havanı sәrbәst yükdaşıyıcılar olan müsbәt vә mәnfi ionlarla tәchiz edir. Qazlardan elektrik cәrәyanının keçmәsi qaz boşalması adlanır. Qazlarda elektrik cәrәyanı elektrik sahәsinin tәsiri altında elektronların, müsbәt vә mәnfi ionların nizamlı hәrәkәtidir. İonlaşdırıcının təsiri kəsildikdə elektronlar və müsbət ionlar bir-birinə yaxınlaşaraq yenidən neytral atoma çevrilir. Bu proses rekombinasiya adlanır. Zərrəciklərinin rekombinasiyası nəticəsində qaz yenidən dielektrikə çevrilir və xarici elektrik sahəsinin olmasına baxmayaraq, qaz boşalması kəsilir. İonlaşdırıcının tәsiri altında baş verәn qaz boşalması qeyri-müstәqil boşalma adlanır.

Mayelərdə(elektrolitlərdə) elektrik cərəyanı

 Mәhlulları (vә ya әrintilәri) elektrik cәrәyanını keçirәn maddәlәr (duz, turşu vә qәlәvi) elektrolitlәr adlanır.  Suda neytral molekulların parçalanması zamanı müsbәt vә mәnfi ionların yaranma prosesi elektrolitik dissosiasiya adlanır.
Təcrübi olaraq müəyyənləşdirilmişdir ki, elektrolitdən cərəyan keçdikdə, ondan maddə ayrılması baş verir. Şəkildə belə təcrübələrdən birinin sxemi təsvir edilmişdir (d): iki kömür elektrod cərəyan mənbəyinin qütblərinə birləşdirilir. Cərəyan mənbəyinin müsbət qütbünə birləşdirilən elektrod – anod, mənfi qütbünə birləşdirilən elektrod isə katod adlanır. Elektrodlar elektrolit vannasına, məsələn, mis 2-xloridin suda məhluluna daxil edilir və dövrə qapanır. Yaranan elektrik sahəsi müsbət mis ionlarına (Cu+) katoda doğru, mənfi iki xlor ionlarına (Cl2–) isə anoda doğru istiqamətlənmiş hərəkət verir – elektrolitdə cərəyan yaranır.  Elektrolitdә elektrik cәrәyanı müsbәt vә mәnfi ionların nizamlı hәrәkәtidir. Katoda çatan müsbət yüklü ionlar ondan elektron alaraq neytral atoma çevrilir və katod üzərində toplanaraq mis təbəqəsi yaradır. Mənfi yüklü ionlar isə artıq elektronlarını anoda verməklə neytrallaşır, onun səthində qaz qabarcıqları şəklində xlor ayrılır (bax: d). Deməli, ion keçiriciliyinin xarakterik xüsusiyyəti elektrik yükü ilə bərabər kütlə (maddə) daşınmasıdır:  Elektrolitdәn cәrәyan keçәrkәn elektrodlar üzәrindә maddә ayrılması prosesi elektroliz adlanır.


Metallarda elektrik cərəyanı

“Metalların elektrik keçiriciliyi sərbəst elektronların nizamlı hərəkətindən ibarətdir” fərziyyəsini ilk dəfə alman fiziki Karl Rikke irəli sürmüşdür. O, bu fərziyyənin doğruluğunu 1901-ci ildə apardığı klassik eksperimentlə təsdiq etmişdir.
Metallar – kristal quruluşa malik fiziki sistemdir. Adi halda metallarda nüvә ilә zәif rabitәdә olan hәr atom bir elektronunu itirәrәk müsbәt iona çevrilir. Kristal qәfәsin düyünlәrindә yerlәşәn bu ionlar müәyyәn tarazlıq vәziyyәtlәri әtrafında rәqsi hәrәkәt edir. 
Ona görә dә, ionlar metallarda elektrik cәrәyanının yaranması prosesindә iştirak edә bilmir. Atomun nüvәsi ilә әlaqәsini kәsmiş elektronlar ionlararası fәzada sәrbәst hәrәkәt edir. Ona görә dә belә elektronlar sәrbәst elektronlar adlanır. Elektrik sahәsi olmadıqda sәrbәst elektronlar çoxsaylı toqquşmalar nәticәsindә xaotik hәrәkәt edir. Bu hәrәkәt qaz molekullarının nizamsız istilik hәrәkәtinә bәnzәdiyindәn metallardakı sәrbәst elektronlara elektron qazı modeli kimi baxılır.
Naqili cәrәyan mәnbәyinә birlәşdirdikdә yaranan elektrik sahәsi sәrbәst elektronların xaotik hәrәkәtinә müәyyәn istiqamәtdә nizamlılıq verir. Bu zaman hәr bir elektronun nizamlı hәrәkәt sürәti iki amildәn asılı olur: a) ionlar vә qonşu elektronlarla toqquşmaların sayından; b) elektrik sahәsindәn. Naqillərdə sərbəst elektronların nizamlı hərəkətinin sürəti çox kiçikdir  Buna səbəb isə elektronların öz hərəkətləri zamanı kristal qəfəsin ionları ilə saysız-hesabsız toqquşmasıdır. Belə toqquşmalar elektronların nizamlı hərəkət sürətlərini tormozlayır.

Beləliklə, metallarda elektrik cərəyanı sərbəst elektronların nizamlı hərəkəti nəticəsində yaranır.


Metallarda müqavimətin temperaturdan asılılığı aşağıdakı kimidir: 

 Naqilin elektrik müqavimәtinin sıfıra qәdәr azaldığı temperatur kritik temperatur, bu temperaturdakı keçiricilik isә ifratkeçiricilik adlanır. İfrat keçirilərdə müqavimət temperaturdan belə asılıdır:


Müxtəlif mühitlərdə elektrik cərəyanı

Elektrik cərəyanı – elektronların və ya ionların materialda və ya vakuumda nizamlanmış hərəkətidir. Sakit halda istənilən yük dayışıyıcıları həyacanlandırıla bilərlər. Burada Lorens və ya Kulon qüvvələri təsir edirlər. Yükdaşıyıcılar heç bir sahəyə malik olmayan məkanda da hərəkətə gəririlirlər (məsələn, elektron borularında).Elektrik cərəyanının şiddəti İ ilə işarə olunur. Onun vahidi fransız alimi Amperin şərəfinə A ilə ifadə olunur.
Elektrik cərəyanının tətbiqi XİX əsrdən teleqraf və qalvanika ilə başlayır. Əvvəllərbatareyadan alınan cərəyan məişətdə kifayət edirdisə, sonralar yüksək cərəyan şiddətinə ehtiyac yaranır. Bu ehtiyac 1866-cı ildə Verner fon Simensin generatoru ixtira etməsi ilə ödənə bilir. 1880-ci ildən generatorlar getdikcə inkişaf edərək böyük cərəyan şəbəkəsini təmin edir. İlk zamanlarda elektrik cərəyanından məişətdə və evlərdə elektrik lampalarının közərdilməsi üçün istifadə edilir. Lampaların geniş tətbiqi nəticəsində böyüyən elektrik şəbəkəsi üçün elektrik stansiyaları tikilir. Bunlar öncə su turbinləri ilə hərəkətə gətirilirdisə də sonralar istilik maşınlarından da istifadə edildi. XX əsrin əvvəlindən yüksək gücə malik turbinlər tətbiq edilirlər. Elə həmin zamandan sabit və dəyişən cərəyan arasında gedən mübarizə dəyişən cərəyanın qalibi ilə nəticələnir.Çünki, dəyişən cərəyanın uzaq məsafəyə ötürülməsi asan idi və bu cərəyanı transformasiya etmək heç bir problem yaratmırdı.
Maddələrin elektrik keçiriciliyinin klassik elektron nəzəriyyəsini 1900–1904-cü illərdə alman alimi Paul Drude (1863–1906), ingilis alimi Cozef Con Tomson (1856– 1940) və Niderland alimi Hendrik Lorens (1853–1928) vermişdir.
Müxtəlif mühitlərdə elektrik cərəyanı • 
Klassik elektron nəzəriyyəsinə əsasən maddələr elektrikkeçirmə qabiliyyətinə görə üç qrupa ayrılır: naqillәr, dielektriklәr vә yarımkeçiricilәr. Naqil – sәrbәst yükdaşıyıcıların, onun bütün hәcmi boyu yerlәrini dәyişә bilәn maddәdir. Naqillərə aiddir: metallar, elektrolit məhlul və ərintiləri, plazma, rütubətli hava, insan və heyvan bədəni. Dielektrik – sәrbәst yükdaşıyıcıları olmayan, yalnız bağlı yüklәrdәn ibarәt maddәdir. Bu yüklər güclü ion-elektron rabitəsi nəticəsində yaranır və yalnız tarazlıq vəziyyətləri yaxınlığında çox cüzi yerdəyişmə edə bilir. Ona görə də dielektriklər elektrik cərəyanı keçirmir. Dielektriklərə aiddir: qazlar, bəzi mayelər (distillə edilmiş su, yağ və s.), şüşə, kauçuk, saxsı və s. Yarımkeçirici – sәrbәst yükdaşıyıcılarının sayı xarici tәsirlәrdәn (temperatur, işıqlanma, tәrkibinә aşqar daxil etmәk vә s.) asılı olan maddәdir. Yarımkeçiricilərə aiddir: germanium, silisium, qalay, oksidlər, sulfidlər, telluridlər, bəzi minerallar və s.

Ay fırlandığı halda niyə onu hər zaman eyni vəziyyətdə görürük?

Yer kürəsinin yeganə peyki olan Ay bildiyimiz kimi Yerin ətrafında fırlanır. Eyni zamanda o, həm öz oxu ətrafında fırlanır. Bəs belə olan halda necə olur ki biz həmişə Ayın eyni üzünü görürük? Eyni üzünü görmək bir yana, hətta həmin o üzü də tərpənməz halda görürük?

moon-orbit
Bu sualın cavabını sözlə qısa ifadə etsək cavab belədir: Ay öz oxu ətrafında zəif sürətlə fırlanır və öz oxu ətrafında bir dövrü başa vurunca yerin ətrafında da bir dövrü başa vurur. Yəni Ayın yer ətrafında fırlanması ilə öz oxu ətrafında bir dövrə vurması eyni vaxt tələb edir, təxminən 1 ay. Bu halda iki fırlanma bir birini “sığortalayır” və biz həmişə Ayı eyni vəziyyətdə görürük. Aşağıdakı videoya baxsaq hər şey daha aydın olar.

Mənbə: https://bilikli.net/ay-firlandigi-halda-niyə-onu-hər-zaman-eyni-vəziyyətdə-goruruk/

Molekul

Atom(yunanca ἄτομος (ὕλη) átomos (hýle) - "bölünməz") - kimyəvi elementin, bu elementə aid xüsusiyyətlərini saxlayan ən kiçik zərrəciyidir. Elmin inkişaf tarixi böyunca müxtəlif atom modelləri təklif olunmuşdur. İlk dəfə olaraq b.e.ə. V əsrdə Demokrit abstrakt şəkildə atom haqqında fikir söyləmişdir.
Molekul (lat. molecula; "moles" — "kütlə" sözünün qısa formasıdır) — maddənin bütün xassələrini özündə cəmləyən və atomlardan ibarət mikrohissəcik. Bəzi maddələr yalnız bir molekuladan ibarət olurlar (O2, N2, P4 və s.).
Molekulaları təşkil edən atomların quruluşunu xüsusi formula ilə ifadə edirlər. Süni yolla alınmış maddələrin molekulaları minlərlə atomdan ibarət ola bilər. Polimerlərdə ayrıca olaraq mikromolekulalardan sohbət açılır. Ancaq kimyəvi maddələrin heç də hamısı molekulalardan təşkil olunmamışdırlar.
Molekulalar molekulaların quruluşu nəzəriyyəsində, kvant fizikasına əsaslanan kvant kimyasında tədqiq edilirlər.
az.vikipediya.org

Düzxətli bərabərsürətli və dəyişənsürətli hərəkət

Düzxətli bərabərsürətli və dəyişənsürətli hərəkət
Məsələ 154. 
Cisim, ABCD trayektoriyası üzrə hərəkət edərək,
A nöqtəsindən D nöqtəsinə gəlir. Onun getdiyi
yol yerdəyişməsindən neçə dəfə çoxdur?
Əvvəlcə cismin A nöqtəsindən D nöqtəsinə qədər getdiyi
yolu hesablayaq.Bunun üçün ABCD kvadratının peri-
metrini hesablayaq. S=PABCD = 4a. Cismin hərəkətinin yer-
dəyişməsi dedikdə, onun başlanğıc və son nöqtəsini bir-
ləşdirən düz xətt başa düşülür. Başlanğıc nöqtəmiz A nöqtəsi, son nöqtəsi isə D-dir. A nöqtəsi ilə D nöqtəsini birləşdirən ən qısa məsafə AD düz xəttidir. Deməli cismin yerdəyişməsi x= lAD=a. Bizdən cismin getdiyi yolun yerdəyişməyə nisbəti soruşulur. S/x=4a/a=4. Deməli, cismin getdiyi yol onun yerdəyişməsindən 4 dəfə böyükdür.

Düzxətli bərabərsürətli hərəkət

Mövzu: Düzxətli bərabərsürətli və dəyişənsürətli hərəkət. Fizika test toplusu (1994-2014) No_150.
Məsələ 150.
OX oxu boyunca düzxətli hərəkət edən iki maddi
nöqtənin sürətinin proyeksiyasının zamandan
asılılıq qrafikləri verilmişdir. Hansı zaman anında
maddi nöqtələr görüşəcəklər?
A) 2 san B) 8 san C)4 san D) 10 san E) 6 san
Birinci hərəkət üçün S= vt yazsaq, v =4 m/san olduğundan,〖 S〗_1=4t ifadəsini alarıq.İkinci hərəkət üçün isə S= v_0 t+(at^2)/2 düsturundan istifadə edək. v_0=0, S=(at^2)/2. Burada a=(v-v_0)/t düsturundan istifadə edərək, təcili tapaq. a= (4-0)/4 =1m/san2. S_2=〖1∙t〗^2/2=t^2/2 .Hər iki hərəkət üçün yerdəyişmənin ifadələrini bərabərləşdirək. 〖 S〗_1=S_2 → 4t=t^2/2 → t/2=4 → t=4∙2 san=8san





Enerjinin saxlanması qanunu

Enerjinin saxlanması qanunu – təbiətinən ümumi qanunlarından biri (saxlanma prinsipləri).
Qanuna görə enerji bir formadan digər formaya çevrilərkən itmir və yenidən yaradılmır. Maddi sistem bir haldan digər hala keçdikdə onun enerjisinin dəyişməsi sistem ilə qarşılıqlı təsirdə olan cisimlərin enerjisinin artmasına və ya azalmasına ciddi uyğun gəlir. Enerjinin bir formadan digər formaya çevrilməsi prosesləri müəyyən miqdari ekvivalentlər ilə tənzimlənir.
Mexaniki enerjinin saxlanma qanunu 
E(tam)= E(kinetik)+ E(potensial)= const
şəklində ifadə olunur. Yəni enerji bir haldan digərinə keçərkən saxlanılır.
Burada E(tam)= tam enerji, E(kinetik)-kinetik enerji, E(potensial)-potensial enerjidir.
Mexaniki enerjinin saxlanma qanununun mənası belədir: 
-Potensial enerji sıfra bərabər (minimum) olanda , kinetik enerji ən böyük (maksimum) qiymətini alır. Kinetik enerji sıfra bərabər (minimum) olanda , potensial enerji ən böyük (maksimum) qiymətini alır. 
Enerjinin saxlanması qanunu XX əsrin ortalarında R. Mayer, C. Coul, Helmholts və başqalarının səyi ilə kəşf edilmişdir. Bu kəşfə qədər materiya və hərəkətin saxlanması haqqında Dekart, Leybnits, Lomonosov tərəfindən söylənilmiş ideyalar mövcud olmuşdur.
Bu qanunda maddi dünyanın vəhdəti özünü göstərir. Onun kəşfi ilə təbiətdə bütün fəaliyyətin vəhdəti mülahizəsi fəlsəfi mühakimədən çıxaraq elmi fakta çevrilmişdir.

Maksvell rəqqası

Makvell rəqqasını tanıyırsınızmı? 
Bu alət nə üçün istifadə olunur?



Maksvell rəqqası oxuna sap bağlanmış diskdən ibarətdir. Maksvell rəqqası enerjinin saxlanma qanununu izah edən ən primitiv cihazdır.
Bu cihazı düzəltmək üçün əvvəlcə diski ştativdən asırıq. Sapı oxa dolamaqla, diski yuxarı qaldırıb sərbəst buraxırıq və oxa bərkidilmiş disk fırlanmağa başlayır. Beləliklə, mexaniki enerjinin dəyişməsi baş verir. Disk yuxarı qalxanda onun potensial enerjisi maksimum olur, kinetik enerjisi sıfra bərabər olur. Və əksinə, disk aşağı düşəndə kinetik enerjisi maksimum olur, potensial enerjisi sıfra bərabər olur. Disk ortada olduqda isə, o, həm kinetik, həm də potensial enerjiyə malik olur.

Səhv bildiyimiz faktlar...

Enşteyn həqiqətənmi məktəbdə yaxşı oxumayıb?


Bir çox məktəblilərin təskinlik tapdığı cümlələrədn biridə budur ki, Enşteyn məktəbdə pis oxuyub. Əslində isə bu heç də belə deyil. Fizika və riyaziyyat fənlərindən heç də geri qalmırdı.
 
Lampanı kim kəşf edib?

Edison bildiyimiz kimi bir çox şeyləri kəşf edib. Lakin bildiyimiz ışıq lampalarını o kəşf etməyib. Lampaları Joseph Swan kəşf edib.
Su nə rəngdir?

       Bildiyimiz kimi, bu sualın cavabı rəngsiz olmalıdır. Su şəffaf və rəngsiz mayedir.
Xeyr! Səhvdir. Su əslində mavidir. Son dərəcə açıq rəng olsa da, su mavi rəngdədir. Donmuş bir şəlalənin qalın buzlarının içinə baxsaq, ya da böyük, ağ rəngli bir hovuzu su ilə doldursaq, suyun mavi olduğunu görərik.


Edisonun kəşfi kimi sandığımız telefonla hər gün  danışanda niyə "Alo"  deyirik??
 
Edison 3 və ya 6 metr uzaqdan eşidilə biləcəyi üçün telefon danışıqlarına Alo deyərək başlamaq lazım olduğunu demişdir. Edison bunu Qraham Bellin ilk telefonunu test edərkən kəşf etmişdir. Bel isə dənizçilərin istifadə etdiyi "ahoy", "hoy", "hey", "ho" kimi nidalardan istifadə edirdi. 

Ayın qoxusu necədir?


Əlbəttə ki, barıt qoxusu verir...

Ayda yalnız 12 insan gəzib. Bunların hamsı amerikalı idi. Astronavtlar Aydakı torpağın qara bənzədiyini, barıt iyi verdiyini və dadının çox pis olmadığını deyirlər. Bu torpaqın tərkibində çoxlu maqnezium, dəmir, kalsium kimi minerallarla yanaşı, böyük miqdarda silikon dioksit də var.

Maddənin neçə halı var??


"Çox asan sualdır, maddənin fizikaya görə, 4 halı var:
bərk, 
maye,  
qaz, 
plazma." deyənlər yanılır.
Çünki maddənin 15 halı var:
bərk, amorf bərk, maye, qaz, plazma, super axıcı, super qatı, dəyişilmiş qatı hal, notrunoyum, güclü simmetrik maddə, zəif simmetrik maddə, kavr-qlüon plazma, fermionik qatılaşma, Boze- Eynşteyn qatılaşması, qəribə maddə.
..

- Mənbələr: 
1) http://joy.az/interesting
2) http://avaremu.blogcu.com/

MaRaqLı FaktLaR

-----------Daha çox ağırlıq faktı------------------
Sərbəstdüşmə təcilinin fərqli olması səbəbindən Yerdə 100 kq ağırlığında olan adam Marsda 38 kq olacaq.  
-----------Daha çox enerji faktı üçün--------
Qidadan alınan enerjini adətən Coul və ya kalori ilə ölçürlər 
----------Daha çox işıq faktı üçün--------------
İşıq Yerdən Aya 1,255 saniyəyə çatır. 

----------Daha çox işıq faktı üçün-----------
İşıq saatda 1230 kilometr sürətlə yayılır.  
--Saatda 80 kilometr yol gedən avtomobilin yanacağının təxminən yarısı küləyin müqavimət qüvvəsinə qarşı sərf olunur.  
--Kapilyar boruda yuxarı qalxan su ağırlıq qüvvəsinə qarşı iş görür.  
--Görməni asanlaşdırmaq üçün böyüdücü şüşələrdə qabarıq linzanın böyütmə xüsusiyyətlərindən istifadə olunur.  
--Uran bizim Günəş sistemində yeganə planetdir ki, yanı üstə fırlanır ;eyni zamanda Venera yeganə planetdir ki , Yerin hərəkətinin əksi istiqamətdə fırlanır. 


--Yerdəki ən sürətli quruda yaşayan heyvan Cheetah olub saatda 113 kilometr sürətlə qaçır. ----1921 -ci ildə Nobel mükafatını fizika sahəsində Albert Enşteyn nəzəri fizikada əməyinə gğrə qazanıb.

MƏNBƏ: http://asanfizika.blogspot.com/